CİVCİV, FERİK, YARKA, PİLİÇ, TAVUK,vs. NE DEMEK? BASİT TAVUK TERİMLERİ.

Merhabalar,

Karışan, anlamları tam bilinmeyen terimler olduğundan ve kavram karmaşası yarattığından bu terimleri doğru bilip doğru kullanmak önemli ki herkes birbirini doğru anlasın.

Buyrun bakalım ne demekmiş bunlar?

1. Civciv ne demek?
   
   Kuluçkadaki döllenmiş tavuk yumurtasından gelişimini tamamlamış,yumuşak ve çok sınırlı koruma sağlayan basit tüyler çıkarmış olarak doğan tavuk yavrusunun tüm kalın tüylerini çıkardığı zamana kadar ki haline “civciv” denir. Kendini bir iki gün idare edecek kadar enerjiyle doğar ki kardeşlerinin tamamı doğana kadar idare edebilsin, gurk tavuk kalkmak zorunda kalkmasın, kardeşleri doğmadan ölmesin. Gözleri görür, kulakları duyar ve rahatça yürür haldedir ancak kanat çırpsa da havalanamaz haldedir. Sürekli ses çıkarmaya eğilimlidir, cik cik sesleri çıkarır.
2. Ferik ne demek?
   
   Civcivin tüylenmesini tamamlayıp kanat çırptığında sınırlı da olsa hafiften havalanabilir hale geldiği, hızlı büyüdüğü, tüylerinin onu korur bir hal aldığı, civcivlikten olgunlaşmış yani yumurtlayabilir bir hal alacağı yarkalık dönemine kadar süren dönemine “ferik” denir. Bu dönemde gelişim hızlıdır, tüyler çıkmıştır, ibik belirginleşmeye başlamıştır, çok hareketlidirler. Örneğin üstteki sevimli şey bir feriktir.
3. Yarka ne demek? Piliç ne demek?
   
   İkisi aynı anlama gelir. Yumurtlama yeteneği başlayan, yumurta oluşturmaya başlamak üzere ya da henüz başlamış ancak daha yumurtlamamış feriğe “yarka” ya da “piliç” denir. Bu dönem feriklikle tavukluk arasındaki yumurtlayana kadarki dönemdir. Üstteki resimde bir grup yarka görüyoruz. Dikkat ederseniz ferik gibi çocuksu değiller ancak tavuklar gibi de iri ve olgunlaşmış halde de değiller. İkisinin tam ortasındalar.
4. Tavuk ne demek?
   
   Yarkanın yani pilicin ilk kılavuz yumurtasını verdiği dönemden sonraki tüm hayatı boyunca aldığı isimdir “tavuk”. Kılavuz yumurta, tavuğun ilk yumurtasına denir. Çoğu zaman çok küçüktür, sarısızdır. Hatalı olarak “horoz yumurtası” da denir ancak horozla bir ilgisi yoktur. Horozlar yumurtlayamazlar. Bu bir hurafedir.
5. Gurk nedir?
   
   Tavukların vücut sıcaklıklarının yükselerek kuluçkaya yatmaya hazır hale geldikleri, yumurtlamaya ara verdikleri, sinirli va saldırgan olabildikleri, tüylerini kabarttıkları, başlarını öne bakar ve yere yakın vaziyette tuttukları, saldırgan göründükleri, yumurtlanmış hazır yumurtaların üzerine yatarak kalkmadıkları, kuluçkaya yattıkları, civcivlerini çıkardıkları ve büyütüp gezdirdikleri dönemin tamamına gurk gurk diye ses çıkardıkları için “gurk” ya da “gurk tavuk” denir. Böyle olmaları haline ise “gurk olmuş” denir. Yavrularını terk etmeleriyle sona erer. 21 günü kuluçkada, bir kaç günü kuluçka öncesi ve 30-40 günü kuluçka sonrası olmak üzere toplamda 70-80 gün kadar sürebilen dönemdir.
6. Kılavuz yumurta nedir?
   
   Pilicin ilk yumurtasını doğurarak tavuk adını aldığı o ilk yumurtasına denir. Normal yumurtadan çok daha küçük ve genelde sarısızdırlar. Bu küçük yumurtalara artık yaşlandığından yumurtlamayı kesen tavukların son yumurtlamalarında da rastlandığı olur. Bazı tavuklar gurk olacakları zaman böyle küçük yumurtlayabilmektedirler çünkü gurk süresince yumurtlama kesilir, bu aranın son yumurtası küçük olabilir ya da normal olabilir.
7. Horoz yumurtası nedir?
   
   Öyle bir şey yoktur. Hurafedir. O küçük yumurta aslında tavuğa ait kılavuz yumurtadır.
8. Taş nedir?
   
   Horozun ayaklarının iç tarafında bulunan, dövüşürken silah olarak kullandıkları, boynuzu andıran mahmuzlara “taş” denir. Sadece gelişimini tamamlamış olgun horozlarda olur. Bazı kişiler bunları bazı yöntemlerle kırarak ya da sökerek alırlar, tavsiye dilmez. Kalması çoğu zaman daha iyidir, cerrahi zorunluluklar hariç. Bazen tavuklara zarar verir hale geldiğinde horozunun taşını kırmak istemeyen sahiplerin bunlara deri kılıf taktıkları olur. Tavuklarda hafif tomurcuklanır ancak taş oluşmaz, sadece olgun horozlarda taş olur.
9. Cülük ya da Culuk nedir?
   Halk dilinde civcive, daha yaygın olarak ise feriğe “cülük” ya da “culuk” denir. Bazı yörelerde hindiye ya da yavrusuna da cülük denir.
10. Gabala ne demek?
    
    Bazı yörelerde halk dilinde hasta olarak durgunlaşmış, tüylerini kabartmış, bazen gözü yaşlanmış, kanatları düşmüş, bazen ağzını açıp kapatan, hırıltılı nefes alıp veren hasta tavuklara ve civcivlere “gabala olmuş” denir. İyi bakımla iyileştirilebilirler.
11. Tavuk Gözlüğü ya da Horoz Gözlüğü nedir?
    
    Kavga eden tavukların ya da horozların tam göz önlerine gelerek tam karşılarını görmelerini engelleyen ve böylece hasımlarını göremediklerinden kavga etmelerine mani olan, gagadaki burun deliklerine takılan, hayvanı ilk takmada rahatsız eden ancak muhtemelen can yakmayan plastik aparatlara “horoz gözlüğü” ya da “tavuk gözlüğü” denir. Özel bir pense ile kolayca takılıp sökülebilir, yem yitip su içmeye engel olmaz. Horozun tavuğa binmesine engel olmaz. Kolayca düşmez, enfeksiyona neden olmaz. Düşerse yerden alınıp takılmamalıdır, yenisi takılmalıdır. Delinerek uygulanmamaktadır, burun deliklerine tutturulmaktadır. Nefes almaya engel olmaz.
12. Tavuk yüzüğü nedir?
    
    Tavuk ve horozların ayak bileklerine takılan, farklı renklere sahip, genelde numaralı olan plastik halkalara “tavuk yüzüğü” denir. Bunlar doğru boyda seçildiklerinde ayağı sıkmayacak kadar bol, ayaktan çıkmayacak kadar dar olurlar, bileği sıkmadan rahatça hareket eder ve sallanırlar. Doğumları ve yaşları takip etmeye, kümeslerin karışmamasını sağlamaya, soy takibi yapmaya veya kimliklendirmeye yararlar. Bunlar yerine renkli plastik kelepçe kullanılmamalıdır. Bu kelepçeler zamanla daha da sıkılarak daralır ve yaralara hatta kangrene neden olurlar.
13. Broiler nedir?
    Etlik beyaz tavuklara “broiler” denir. Hızlı gelişip kısa zamanda çok et üreten, çok yem tüketen hibrit tavuklardır. Sadece dişi olurlar, erkekler civcivken genelde maalesef imha edilirler. Broiler civciv alanların ender olarak broiler horozla karşılaştıkları da olur. Bir iki ay yaşayıp öldükleri yalandır, normal ortamlarda yıllarca yaşarlar.
14. Sakal nedir?
    
    Bazı ırkların yanaklarına denk gelen yerlerinde kabarık tüyler vardır. Bu hoş ve komik görünümlü tüylere “sakal” denir.
15. Paça nedir?
    
    Bazı ırkların ayaklarında çoğu zaman yere kadar uzanan ilave tüyler bulunur. Sevimli görünen bu tüylere “paça” bu tarz tavuklara “paçalı tavuk” denir.
16. Tepe nedir?
    Bazı süs tavuklarının başlarının üzerinde kahküle benzer tüyler bulunur. Bunlara “tepe”, böyle tavuklara “tepeli tavuk” denir.

Eklememi istediğiniz başka terimler varsa lütfen yorumlara belirtiniz. Faydası olması dileklerimle.

Ersin